Quebeceko kulturaren eta komunikazioen behatokiak kultura-sektorea neurtu eta ebaluatzeko tresnak eta kulturako esku-hartzeak neurtzeko adierazleak garatu ditu.
Izenburua: Mesurer la culture:le système d’indicateurs de la culture et des communications au Québec (Kultura neurtzen: kulturaren eta komunikazioen adierazle-sistema Quebecen)
Egilea/Erakundea: Benoit Allaire, proiektuaren arduraduna. Observatoire de la culture et des communications du Québec. Institut de la statistique du Québec
Hizkuntza: frantsesa edo ingelesa
Orri-kopurua: 21
Argitalpen-data: 2006ko urria
Kontsultatzeko: Analysis of Methodologies Used by Cultural Observatories and Statistical Centres (pdf, 192,38 kB)
Proiektuaren helburua kultura-jardueraren parte diren ekonomia- eta gizarte-jarduerak identifikatzea eta horiek aztertu eta bilakatzea ahalbidetuko duten adierazleak ezartzea da. Metodologiako eta hausnarketako prozesu baten ondoren, 14 adierazleko sorta lortu da.
Benoit Allaire proiektuaren arduradunak adierazleek esanahia emango dieten, beren interpretazioa orientatuko duten eta beren eraikuntza ulertzea ahalbidetuko duten erreferentzia batzuk ere izatea egoki izango litzatekeela adierazi du. Horrela, denboran izan duten bilakaera, lurralde-alderagarritasuna (probintziako, erkidegoko eta nazioarteko alderagarritasuna), egitura-alderagarritasuna (kulturako lanbideen artean...) eta beste hainbat alderdi azter daitezke.
Adierazle horien eraikuntzaren inguruko hausnarketa egiterakoan kultura-sektorearen inguruko oinarrizko gai batzuk adierazten dira: zer ulertzen da “kultura-sektorearekin”? zer garrantzi izan behar du? nortzuk dira kulturako langileak?, eta abar, Quebeceko Behategiaren beste ikerketa eta azterlan batzuen bitartez zehaztu direnak.
Garrantzi berezia dute adierazle horiek sailkatzeko definitzen diren alderdiek: kultura-bizitasuna, kultura-aniztasuna eta kultura-erabilerraztasuna; eta ekonomiako eta gizarteko alderdiei erreferentzia egiten dietenak.
Aurrez adierazi den moduan, lehentasunezko 14 adierazle definitu dira, iragazketa-prozesuaren ondoren hautatutakoak1, ondoko taulan biltzen direnak.
| Adierazle ekonomikoak | Helburua |
|---|---|
| 1.- Kultura- eta komunikazio-sektorearen BPGdren eta guztizko BPGd-ren arteko ratioa | Kulturak ekonomiari egiten dion ekarpena neurtzea. Kulturaren BPGd-k kulturan erabilitako baliabide ekonomikoen balioa neurtzen du. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 2.- Kultura-produktuen esportazio-indizea | Kultura-produktuen esportazioaren balioaren aldaketa neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 3.- Kultura-produktuen prezio-indizea | Kultura-produktuen kostuaren aldaketa neurtzea. Kulturaren erabilerraztasun ekonomikoaren adierazlea da. |
| 4.- Kultura-industrien kontzentrazio-indizea (produkzio eta hedapen taldekatua) | Industrien kontzentrazio-maila neurtzeak merkatuan sartzeko dauden zailtasunak ezagutzea ahalbidetzen du. Erabilerraztasun ekonomikoaren adierazlea da. |
| 5.- Kultura-produktuen guztizko salmenten indizea | Kultura-produktuen salmenten balioaren aldaketa neurtzea. Kultura-kontsumoaren bilakaera adierazten du. |
| 6.- Kultura-produktu nazionalen merkatu-portzentajea | Quebeceko kultura-produktuek saldutako kultura-produktu guztien artean ekonomian duten lekua ebaluatzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da eta, Quebecen testuinguruan, kultura-aniztasunaren adierazle ere bai. |
| 7.- Herrialde ekoizleen araberako guztizko salmenten dibertsitate-indizea | Produktuen jatorriaren araberako kultura-aniztasunaren mailaren aldaketa neurtzea. Quebeceko biztanleen beste kultura batzuekiko irekieraren bilakaera aztertzea ahalbidetzen du. |
| Gizarte Adierazleak | Helburua |
| 8.- Kultura-langileen kopuruaren eta biztanleria aktiboaren arteko ratioa | Sorkuntza-sektoreko lan-eskuaren bilakaera kuantitatiboa neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 9.- Hedapenean jarduten diren enpresen kopurua, 1.000 biztanleko | Kultura-erabilerraztasuna neurtzea. |
| 10.- Familien kultura-gastuaren eta astialdi-gastuaren arteko ratioa. | Familien kultura-kontsumoak astialdiko gastuan duen portzentajearen bilakaera neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 11.- Kultura-establezimenduetara joatearen maiztasun-indizea | Kultura-establezimenduetako bezero-kopurua neurtzea. Kultura-partaidetzaren maila neurtzeko adierazle ona da. |
| 12.- Kultura-jardueretako parte-hartzearen indizea | Kultura-jarrera jakin batzuen maiztasuna neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 13.- Kulturako eta astialdiko jarduerei eskainitako denboraren arteko ratioa | Kulturari eskainitako gizarte-denboraren aldaketa neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
| 14.- Kultura-berrikuntzen kopuruaren eta guztizko eskaintzaren arteko ratioa. | Kultura-eskaintzaren berriztapenaren (sorkuntza) bilakaera neurtzea. Kultura-bizitasunaren adierazlea da. |
Prozesua Quebecen kultura-jarduera sailkatzeko sisteman aplikatutako eredu teorikoan oinarrituriko 69 adierazleko zerrendatik hasi zen.
Halaber, eredu hori komunikazioaren teoria sinplean (igorlea-mezua-hartzailea) oinarritzen da eta kultura-erreprodukzioko baldintza desberdinen inguruko adierazleak proposatzen ditu. Hasiera batean, kultura 4 mailatan banatzen dute:
Oinarrizko 69 adierazleen artean 22 aukeratu dira bi alderditan oinarrituta: adierazleen deskribapen-garrantzia eta horien kalitate-irizpideak. Azken finean hautaketarako 5 irizpide-kategoria ezartzen dituzte:
1 Oinarrizko 69 adierazletik abiatu ziren eta lehen hautapenaren ondoren 22 geratu ziren.
2 Bi maila identifikatzen dituzte: kultura-kontsumoaren adierazleak (familiaren kulturako gastua, bolumena -kontsumitutako kultura-produktuaren kopurua- eta horren balioa -produktu-kopurua eta prezioa- neurtzen dute) eta kulturako parte-hartzearen adierazleak (kultura-jarduerei eskainitako denboraren neurketa).
